• نام بازی: شهر، شهر
• نام محلی: شهر، شهر
• اهداف کلی: پرورش قدرت حافظه، سرعت در انجام عکس العمل ها
• اهداف جزئی: دقت و هوشیاری در گفت و شنود
• تعداد بازیکن: دانش آموزان یک کلاس (حداقل 10 نفر)
• سن بازیکنان: 7 الی 12 ساله
• ابزار لازم: گچ و تخته سیاه و پاک کن
• محوطه بازی: کلاس درس

 

 

• نام بازی: ساعت
• نام محلی: ساعت
• اهداف کلی: آشنایی با کارکرد ساعت و آموزش آن، پرورش دقت و هوشیاری، نظم و انضباط

• نام بازی: امدادی چیدن و برچیدن
• نام محلی: امدادی چیدن و برچیدن
• اهداف کلی:  تقویت روحیه ی تعاون و کمک رسانی ، آموزش مقررات
• اهداف جزئی: چابکی و سرعت
• تعداد بازیکن: شاگردان یک کلاس
• سن بازیکنان: 9 الی 14 ساله
• ابزار لازم: قطعات چوبی
• محوطه بازی: یک محوطه ی باز (مانند حیاط مدرسه)

شرح بازی:

با فرمان مربی نفرات اول هر ستون یکی از چوب های کنار خط شروع را برداشته و خود را با سرعت به دایره ی اولی روبروی ستون خود می رسانند و آن را داخل همان دایره ها قرار داده و به سرعت بر می گردند و دست خود را به دست نفر بعد از خود (نفر دوم) زده و در ته صف یا ستون جای می گیرند.

نفرات بعدی نیز به همان روال بازی را ادامه می دهند و با برداشتن چوبی از کنار خط و قرار دادن آنها در داخل دایره ی دوم و برگشتن و زدن دست بر دست نفر بعدی (نفر سوم) در ته صف جای می گیرند.

تا اینکه بالاخره تمامی چوبها درون دایره ها قرار می گیرند (یعنی : چیدن)

حال نوبت هر بازیکنی از هر ستونی که هست بایستی چوب داخل اولین دایره را با خود بیاورد و در کنار خط شروع بر زمین بگذارد و در ته صف قرار گیرد .

این عمل به ترتیب توسط نفرات هر گروه انجام می گیرد تا جائیکه کلیه ی قطعات چوب از داخل دایره ها جمع آوری گردد (یعنی : برچیدن)

این بازی نیز دارای مقرراتی است که ذکر آنها خالی از لطف نیست:

1- نفرات ستون بایستی همیشه در پشت خط شروع قرار گیرند.

2- تا نفر دونده دست بعدی را لمس نکرده ، حق حرکت ندارد.

3- قطعات چوب (یا سایر اشیاء) حتماً بایستی در وسط دایره ها قرار گیرند.

4- همیشه تعداد بازیکنان و دایره ها و قطعه چوب ها مساوی است.

• نتیجه بازی: این بازی به دلیل دسته جمعی بودن جنبه ی اجتماعی دارد که وسیله ای خواهد بود برای کسب تجارب اجتماعی و رشد و ارتقاء نیروهای روحی و جسمی کودک یعنی : دقّت ، حافظه ، تجسّم ، نظم و ترتیب و چابکی و چالاکی .

• نام بازی: جوراب بازی
• نام محلی: جورابین
• اهداف کلی: تقویت قدرت تصمیم گیری، ایجاد روحیه ی همکاری و درک اهمیت مشورت
• اهداف جزئی: پر کردن اوقات فراغت و به وجود آوردن محیطی صمیمی
• تعداد بازیکن: محدودیتی ندارد
• سن بازیکنان: محدودیتی ندارد
• ابزار لازم: 10 عدد جوراب مردانه ی بزرگ و یک پوکه ی خالی گلوله و یا هر چیزی مانند آن
• محوطه بازی: محدودیتی ندارد

 

شرح بازی:

 

10 جوراب مردانه بزرگ را به صورت دهانه باز، در دو ردیف 5 تایی می چینیم و یک پوکه را در کنار آنها می گذاریم، بازیکنان در دو گروه، طرفین جورابها می نشینند.

یکی از افراد گروهی، دو جوراب بر می دارد و پوکه را در داخل یکی از آنها قرار می دهد. اگر گروه مقابل آن را یافت، بازی را شروع خواهد کرد والّا آن یکی گروه شروع کننده ی بازی است. فردی از گروه اول یا شروع کننده، جورابها را پیش کشیده و دهانه هایشان را باز می کند و پوکه را طوری میان دست و انگشتهایش می گیرد که دیده نشود. سپس دستش را توی یکایک آنها – مانند کسی که داخل آنها را می کاود – فرو می کند و بیرون می کشد و در عین حال، پوکه را در داخل یکی جا می گذارد. نفرات گروه حریف با هوشیاری و تمرکز حواس، حرکت دستها و انگشتان او را زیر نظر دارند و در اندیشه ی تعقیب و یافتن پوکه هستند و در نهایت با مصلحت و مشورت، سردسته، یکی از جورابها را انتخاب کرده، برمی دارد و اگر جوراب حاوی آن چیز باشد، 10 امتیاز کسب می کنند و خیلی راحت کنترل بازی را در دست می گیرند و در حقیقت آنها دوباره پوکه را در داخل جورابها پنهان می کنند.

ولی اگر آن جوراب خالی باشد، بایستی از میان 9 جوراب باقیمانده ، جورابی را بردارند که خالی باشد، والّا 9 امتیاز از دست می دهند و ادامه بازی را به آنها وامی گذارند. حال اگر خالی بود بایستی از از 8 جوراب باقیمانده یک جوراب خالی دیگر را انتخاب کرده و بردارند.

... و بدین ترتیب بایستی در هر مقطعی جورابی را که فاقد پوکه باشد بردارند والّا به تعداد جورابهای باقیمانده امتیاز از دست می دهند و بازی را واگذار می نمایند.

البته این کار را تا زمانی که فقط 2 جوراب مانده باشد ادامه می دهند.

تا اینجا، گروهی که مخفی کننده بودند، همینطور نشسته اند و گروه دوم با مصلحت و مشورت، جورابها را یکی پس از دیگری انتاخب می کنند اگر در وهله ی اول نتواستند با انتخاب صحیح و پیدا کردن جوراب حاوی پوکه 10 امتیاز را کسب کنند، حال با هر احتیاط و حوصله ای، از 9 جوراب باقیمانده 7 تا را به طور صحیح یعنی خالی، انتخاب کرده و برداشته اند.

و اکنون دو گروه مقابل هم و 2 جوراب در وسط، یکی پر و دیگری خالی.

در این مرحله گروه دوم یا انتخاب کننده بایستی جوراب حاوی پوکه را انتخاب کنند و بردارند، تا برنده شوند و در دور بعدی، پوکه را داخل یکی از 10 جوراب مخفی کرده، بازی را بگردانند، همانند دور اول بایستی به جستجوی پوکه ی گمشده بگردند.

در خاتمه گروهی برنده است که میزان امتیازاتش را به 101، یا هر عدد قراردادی دیگر برساند.

 

• نکات: این بازی اکنون، رایج ترین بازی و سرگرمی جوانان و نوجوانان منطقه کردستان می باشد و در شبهای زمستان و رمضان اجرا می شود، گاه دیده شده که جوراب بازهای روستایی به روستای دیگر دعوت می شوند و یک بازی چند شبانه روز به طول می انجامد.

 نتیجه بازی: فرد با انجام این بازی، ضمن دستیابی به اهداف قید شده، اهمیت نظم و مشورت و قدرت تجسم و حدس و پی آمد انجام اموری را که مورد تأیید و تحسین و یا انتقاد مردم باشد، عیان می کند.

 

• نام بازی: دریا و ماهی
• نام محلی: دریا و ماهی
• اهداف کلی: چابکی و چالاکی و سرعت در انجام عمل ها و عکس العمل ها
• اهداف جزئی: تقویت نیروی جسمانی
• تعداد بازیکن: 21 نفر
• سن بازیکنان: 10 الی 15 ساله
• ابزار لازم: ندارد
• محوطه بازی: یک زمین مربع شکل به ابعاد تقریبی 20 × 20 متر

 

شرح بازی:

 

اولاً یک نفر که بایستی از لحاظ سنی و اندام بالاتر از بقیه باشد به عنوان کوسه ماهی انتخاب می گردد و در وسط زمین بازی مربع شکل مستقر می شود.

سپس بقیه ی بازیکنان (20 نفر) به چهار دسته ی پنج نفری تقسیم و در چهار گوشه ی زمین مربع شکل قرار می گیرند.

زمین بازی به عنوان دریا و اعضاء هر گوشه یا هر گروه نقش ماهی ها را بازی می کنند که هر کدام از گروهها اسمی برای خود دارند.

قزل آلا ، کفال ، آزاد ، سفید و ...

کوسه ماهی در وسط دریا راه می رود و اسم هر گروهی را بر زبان می آورد (مثلاً ماهی سفید) ماهی های سفید در وسط زمین بازی یا همان دریا ، به کوسه ماهی می پیوندند.

کوسه ماهی در حالی که روی پنجه ها راه می رود و تمام بن خود را بالا می کشد می گوید : دریا آرام است! ماهی ها توأم با تقلید حرکات او می گویند : دریا آرام است.

کوسه ماهی با همان حالت : دریا طوفانی است.

ماهی ها باز با همان حالت : دریا طوفانی است.

ناگهان کوسه ماهی با صدای بلند فریاد می زند: مدّ آمد ، مدّ آمد. با شنیدن این کلمه بچه ها یا ماهی های همان گروه با حرکتی سریع خود را به گوشه یا پناهگاهی که متعلق به خودشان است می رسانند و کوسه ماهی نیز سعی بر این دارد که آنها را از پشت بزند و ماهی ها نیز تلاش می کنند که او را با جای خالی دادن بفریبند و گرفتارش نشوند.

ماهی هایی که توسط کوسه ماهی لمس و یا گرفتار شده اند، کنار می ایستند و وقتی با همه ی گروهها این بازی تکرار شد، ماهی های کنار گذاشته شده از همه ی گروه ها، در شروع دور دوم بازی به کوسه ماهی می پیوندند و با او همکاری می کنند تا ماهی های بیشتری را گرفتار کنند.

در پایان دور سوم و یا چهارم، گروهی که افراد بیشتری از آنها باقی مانده باشد، برنده محسوب می گردد.

 

• نتیجه بازی: با انجام این بازی، چون بچه ها در موقعیت های متفاوتی قرار می گیرند و مبادرت به انجام حرکات مختلف بدنی می کنند، روحیه ی اجتماعی بودن و قدرت تجسم و اجرای حرکات تقلیدی را بالا می برند.

• نام بازی: وسطی
• نام محلی: آراداووردی
• اهداف کلی: ایثار و از خود گذشتگی، دقت در سرعت عمل، هوشیاری و همیاری، تقویت روحیه تعاون
• اهداف جزیی: انعطاف پذیری بدن، ایجاد هماهنگی بین اعضا و اعصاب و دقت در نشانه گیری
• تعداد بازیکن: 8 الی 40 نفر
• سن بازیکنان: 9 الی 15 ساله
• ابزار لازم: یک توپ
• محوطه بازی: 15 × 10 متر

شرح بازی: بازیکنان یا دانش آموزان به دو گروه مساوی تقسیم می شوند و به قید قرعه یا شیر و خط یکی از گروه ها در وسط محوطه بازی می ماند و گروه دیگر، در دو قسمت، به طرفین عرضی محوطه ی بازی روانه می شوند.

شروع بازی با پرتاب توپ به وسیله یکی از بازیکنان گروه کناری آغاز می شود. گروه کناری سعی بر این دادر که با نشانه رفتن و زدن افراد گروه وسطی باعث سوختن و اخراج آنها بشوند.

و تلاش گروه داخلی هم بر این است که با حرکات سریع از اصابت توپ در امان بمانند و چنانچه اگر یار سوخته داشته باشند با ایثار و گرفتن توپ در فضا، که یک امتیاز محسوب می شود، او را به بازی برگردانند.

حال، شاید به این مرحله از بازی رسیده باشیم که تنها یک نفر از گروه وسطی، در داخل میدان بازی باشد که اگر تا 10 شماره پرتاب نتوانند او را هدف گیری بکنند و بزنند، تمامی یاران سوخته ی گروهش را احیا کرده، و همگی در وسط میدان باقی مانده و بازی را ادامه خواهند داد.

گاهاً با در نظر گرفتن موقعیت وسطی ها، به جای نشانه گیری و زدن حریف وسطی، توپ را برای فریب و شیرینکاری هم که شده به دوستان مقابل پاسکاری می کنند تا آنها حسابشان را برسند.

اما مقررات بازی:

1- اگر تمامی بازیکنان وسطی در محدوده ی میدان باشند، هر توپ گرفته شده به عنوان یک امتیاز ذخیره ی ضد اخراجی محسوب می شود و اخراجی و اخراج ها را به تأخیر می اندازد.

2- گرفتن توپ پس از برخورد با زمین موجب سوختن بازیکن است.

 

• نکات:
  • 1- گونه دیگری از این بازی به وسطی دایره ای موسوم است با این تفاوت که زمین بازی به شکل دایره است که بازیکنان وسطی در داخل آن و گروه کناری در روی محیط آن با فاصله های مساوی قرار می گیرند.
    
    با شروع بازی مربی یا معلم ورزش با ساعت وقت گرفته و بازیکنان کناره نفرات گروه وسطی را نشانه می گیرند تا اینکه همه از زمین بازی اخراج شوند.
    
    در دور بعدی جای دو گروه عوض می شود و باز با شروع بازی مربی یا معلم ورزش با ساعت وقت می گیرد.
    
    برنده گروهی است که در مدت زمان کوتاهی، بازیکنان گروه وسطی را زده و بازی را زودتر تمام کرده باشند.
  • 2- بهتر است ابعاد زمین بازی با سن و سال بازیکنان مناسب داشته باشد (طوری نباشد که توپ پرتاب شده به سوی میدان نرسد و بالعکس)

 

• نتیجه بازی: در این بازی بازیکن با گرفتن توپ در هوا و احیای یار سوخته روحیه ایثار خود را، و با نشانه گرفتن و پرتاب توپ به سوی حریف وسطی و فرار از مقابل توپ ها، دقت و سرعت انجام عمل ها و عکس العمل ها را تقویت کرده و با پاسکاری است که کودک برای همکاری های زندگی فردا آماده می شود.

• نام بازی: خرگوش و شکارچی (خرگوش بی لانه)
• نام محلی: یُوواتُوتدی (دُوشان اُیونی)
• اهداف کلی: بهبود سرعت در انجام عمل ها و عکس العمل ها، توانایی تصمیم گیری در زمان کوتاه
• اهداف جزئی: تقویت هوشیاری و تضعیف عادت غفلت و تأخیر
• تعداد بازیکن: 5 نفر به بالا
• سن بازیکنان: 8 الی 14 ساله
• ابزار لازم: یک قطعه گچ
• محوطه بازی: زمینی به ابعاد حداقل 30 × 20 متر